BAB 6

 KEMAHIRAN MEMPROSES MAKLUMAT DAN PENYEDIAAN BAHAN BERTULIS

Pemprosesan maklumat ialah perubahan maklumat dalam apa-apa cara yang dapat dikesan oleh pemerhati. Dalam erti lain, kemahiran memproses maklumat ialah keupayaan dan kebolehan pelajar untuk menganalisis dan mentafsir bahan yang diperoleh. Hal ini melibatkan keupayaan untuk mencari, menilai, menyusun, menggunakan dan menyampaikan maklumat dalam pelbagai format, terutamanya dalam situasi membuat keputusan, menyelesaikan masalah atau memperoleh pengetahuan. Keupayaan-keupayaan ini ialah gabungan kemahiran penyelidikan, kemahiran berfikir secara kritis, kemahiran teknologi komputer dan kemahiran berkomunikasi. Kemahiran ini adalah amat penting untuk kejayaan akademik seseorang yang berfungsi dengan berkesan di tempat belajar mahupun tempat kerja kerana dapat melahirkan masyarakat yang berpengetahuan tinggi.

1.1 MENGANALISIS MAKLUMAT YANG DIKUMPULKAN

Proses menganalisis maklumat yang dikumpulkan adalah bertujuan untuk mencadangkan kesimpulan dan membandingkan fakta. Maklumat yang telah dikumpul akan dianalisis untuk menghubung kait fakta, mensintesiskan maklumat, membaca maklumat tersirat serta membuat kesimpulan pada akhirnya. Proses ini dapat meningkatkan pemahaman seseorang terutamanya semasa proses pengajaran dan pembelajaran. 

Rajah 1.1 (a) menunjukkan bentuk-bentuk maklumat.

Rajah 1.1 (a) menunjukkan bentuk-bentuk maklumat.

Kategori maklumat dapat dikategorikan kepada dua bentuk iaitu maklumat kuantitatif dan maklumat kualitatif. Maklumat berbentuk kuantitatif merujuk kepada maklumat yang telah dikumpul dan diterjemahkan ke dalam bentuk nombor dan seterusnya dipaparkan dan dianalisis secara matematik. Manakala, maklumat berbentuk kualitatif pula merujuk kepada maklumat yang telah dikumpul sebagai sejumlah perkataan, pemerhatian, gambar, simbol, deskripsi, pendapat, tafsiran dan lain-lain. Oleh kerana itu, kedua-dua bentuk maklumat ini perlu dianalisis dengan kaedah yang amat berbeza.

Maklumat kuantitatif merupakan suatu maklumat berbentuk data bernombor yang boleh dianalisis dalam pelbagai kaedah seperti jadual, graf lengkung, graf bar, carta pai dan piktograf. Kebiasaannya, data kuantitatif ini dikumpul secara langsung sebagai nombor dan tertakluk kepada prosedur statistik misalnya mengira purata min, purata bilangan peristiwa atau tingkah laku. Berikut merupakan contoh maklumat kuantitatif yang diperoleh daripada beberapa kaedah seperti yang telah diperkatakan sebentar tadi.

(a) Jadual

Susunan data kuantitatif teratur dalam lajur dan baris. Data ini juga dikenali sebagai matriks.

Rajah 1.1 (b) menunjukkan jadual penggunaan pusat sumber mengikut subjek bagi tahun 2007.

Berikut merupakan link untuk mempelajari dengan lebih mendalam mengenai cara untuk membuat jadual : https://www.youtube.com/watch?v=NBAsI7AGzuk

 (b) Graf Bar

       Graf ini digunakan untuk menunjukkan hasil data yang diperoleh dari suatu hasil uji kaji.

Rajah 1.1 (c) menunjukkan cara pelajar tingkatan 1 Merbau datang ke sekolah. Berikut merupakan link untuk mempelajari untuk membuat graf bar : https://www.youtube.com/watch?v=VQIOewATU8Y         (c) Carta Pai Carta pai ini juga dikenali sebagai grafik bulatan. Grafik ini digunakan untuk menunjukkan pembahagian data-data dari keseluruhan. Rajah 1.1 (d) menunjukkan  menunjukkan markah bagi setiap peringkat pertandingan. Berikut merupakan link untuk mempelajari untuk melakukan carta pai dengan betul : https://www.youtube.com/watch?v=V4nUBzzMJd0                 (d) Piktograf  Piktograf ialah pembentangan visual data menggunakan ikon, gambar, simbol dan lain-lain. Dengan menggunakan saiz relektif iaitu penggunaan ikon, gambar dan simbol yang sama untuk     menunjukkan perbandingan juga dipanggil piktograf, carta bergambar dan graf bergambar. Rajah 1.1 (e) menunjukkan bilangan murid yang terlibat dalam lawatan sambil belajar di Melaka bagi setiap tingkatan. Berikut merupakan link untuk mempelajari dengan lebih mendalam mengenai cara untuk membuat jadual : https://www.youtube.com/watch?v=Kz5Tohi3jXU Maklumat kualitatif juga dikenali sebagai maklumat deskripsi iaitu data bukan berangka yang mengandungi konsep dan pendapat serta menawarkan penjelasan dan tafsiran. Maklumat ini diperoleh melalui temu bual dengan responden atau data yang merupakan dokumen-dokumen yang dianalisis berbentuk teks, lakaran, rajah, foto termasuk transkrip daripada wawancara, temu bual, dokumen, blog dan nota untuk pemerhatian. Data kualitatif kadangkala boleh diubah menjadi nombor iaitu dengan mengira bilangan kali bagi perkara - perkara tertentu yang boleh berlaku dalam proses pemerhatian atau wawancara, atau dengan memberikan nombor atau penilaian kepada dimensi seperti kepentingan, kepuasan dan kemudahan penggunaan. Berikut merupakan langkah untuk menganalisis data untuk maklumat yang diperlukan ketika menganalisis data yang telah dikumpulkan oleh pelajar : (a) Langkah Analisis Data Kualitatif (i) Langkah Pertama l Lihat maklum balas secara lalu. l Ambil nota berdasarkan tema yang telah diberikan. l Cari item yang penting. l Pemerhatian, video dan juga audio. l Temu bual, rekod dan juga taip semula. l Boleh guna dalam bentuk jadual dan ditulis mengikut tema. (ii) Langkah Kedua l Pilih tiga hingga empat tema atau kategori yang muncul dan membina matriks. l Cuba lakukan carta bukti berkaitan dengan tema utama. l Letakkan tema atau kategori di atas dan senaraikan pelajar di bahagian tepi. l Boleh gunakan kod warna untuk membuat perbezaan mengikut kategori. (iii) Langkah Ketiga l Sekiranya mampu, bincangkan tinjauan dengan para pendidik yang lain. l Baca tinjauan iaitu soal selidik dan gariskan kata kunci yang berkaitan dengan tema atau kategori yang telah dikenal pasti. l Seterusnya, rekodkan dapatan dalam kotak yang bersesuaian di dalam carta matrriks yang telah dibina. (iv) Langkah Keempat l Tanya kepada pelajar mengenai perkara yang telah dilakukan. l Rekodkan pemerhatian pola yang muncul semasa melihat matriks. l Melakukan pola konsep. l Membina pola sikap. l Menulis dan merekod pemerhatian di bawah carta matriks seperti “ berapa orang pelajar (siapa yang bercakap banyak), dan perkataan ‘takut’ disebut beberapa kali”. (v) Langkah Kelima l Kesimpulan yang boleh dibuat. l Merekod kesimpulan sama ada di bawah matriks atau dalam kertas yang berasingan. 1.2 MENTAFSIR DAN MEMBUAT KESIMPULAN Mentafsir maklumat adalah memberikan penerangan atau mengulas mengenai sesuatu bahan. Contohnya, mentafsir teks adalah menggunakan kaedah analisis dokumen dengan mendapatkan tema-tema atau menyatakan semula apa yang dikatakan dalam bentuk naratif. Selain itu, terdapat dua cara untuk membuat tafsiran ke atas bahan atau maklumat iaitu maklumat berteks dan juga maklumat bukan teks.  Dalam bentuk teks, kita dapat mentafsir  daripada gambar, lakaran, foto, grafik dan sebagainya. Mentafsir teks adalah memberikan penerangan tentang pola/perhubungan berdasarkan maklumat yang dibaca/dikumpul atau memperihal secara bermakna maklumat yang tersurat dan mencari maksud yang tersirat. Mentafsir foto, gambar, grafik atau lakaran ialah mencatatkan ciri-ciri yang diperlukan menggunakan senarai semak yang disediakan. Bahan bukan teks ini mengandungi maklumat ringkasan atau data yang dibentangkan dalam bentuk teratur dan logik, iaitu menggunakan simbol dan nombor. Beberapa contoh bahan bukan teks yang boleh ditafsirkan dengan mencatatkan ciri-ciri yang diperlukan dengan menggunakan senarai semak yang disediakan. Rajah 1.1 (f) menunjukkan carta alir. Rajah 1.1 (g) menunjukkan lakaran. Rajah 1.1 (h) menunjukkan foto. Rajah 1.1 (i) menunjukkan gambar rajah. Seterusnya, kesimpulan merupakan satu kata putus yang diambil pada akhir sesuatu perbincangan. Kesimpulan yang dibuat ke atas data dan teks didapati bahawa kesimpulan yang dibuat ke atas data lebih mudah kerana hasil analisis data biasanya lebih tepat kerana mengikut kiraan yang telah dilakukan. kesimpulan yang dibuat ke atas maklumat dalam bentuk teks didapati lebih sukar kerana tafsiran mengikut kehendak dan keperluan pentafsir serta dipengaruhi nilai dan kefahamannya.     1.3 MENILAI MAKLUMAT Terdapat dua perkara yang penting untuk menilai maklumat iaitu menilai maklumat yang ingin digunakan sebagai rujukan dan menilai maklumat dalam penulisan. Maklumat dalam penulisan dilakukan dengan membuat pertimbangan dan memberi rasional dengan sebab-sebab yang kukuh. Kesimpulan dibuat berdsarkan hasil analisis dan tafsiran yang dibuat. Penilaian juga dilakukan keatas maklumat yang ingin dijadikan bahan rujukan berdasarkan beberapa kriteria dan standard-standard untuk menilai keberkesanan maklumat tersebut. Antaranya ialah : a)    Autoriti – kebolehpercayaan sesuatu maklumat b)    Ketepatan – maklumat yang benar memberi manfaat kepada pembaca c)    Saksama – bersifat adil dan neutral d)    Nilai semasa – maklumat terkini e)    Lengkap dan jelas – memberikan gambaran jelas dan lengkap mengenai sesuatu isu. ·  Mensintesis maklumat untuk menghasilkan bahan bertulis Proses mensintesis – peringkat menggabungkan unsur yang berlainan untuk menghasilkan satu idea baru secara menyeluruh. Sintesis juga bermaksud menggabungkan dan menggubah idea. Selain itu, mensintesis juga dapat menjadikan data dalam bentuk baru dan bersepadu. 1.4 MENSINTESIS MAKLUMAT UNTUK MENGHASILKAN BAHAN BERTULIS (a) Terdapat beberapa tujuan yang penting ketika mensintesiskan maklumat. Antara tujuan tersebut adalah : ·  untuk menjadikan data dalam bentuk baharu. ·  dapat memudahkan pemahaman individu yang menganalisis data tersebut. ·  untuk memberi maklumat yang menyeluruh mengenai maklumat yang hendak disampaikan. ·  untuk menjadikan maklumat tersebut lebih bermakna. ·  dapat membuat dan menyempurnakan laporan agar mudah difahami oleh pembaca laporan tersebut. (b) Bagaimana untuk seseorang itu mengetahui mengenai pengetahuan sintesis. ·  Rumuskan. ·  Membuat keputusan. ·  Membuat kesimpulan. ·  Bentukkan. ·  Rekakan. ·  Ciptakan. ·  Gubahkan. ·  Gabungkan. ·  Interaksikan. (c) Apa itu Laporan ?  ·  Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat iaitu pada tahun 2007, laporan ialah sesuatu maklumat yang dilaporkan mengenai sesuatu kedudukan (masalah yang dihadapi). ·  Laporan juga merupakan suatu aktiviti yang menyatakan sesuatu maklumat secara logikal dan tersusun. ·  Laporan juga merupakan suatu persembahan dan penyampaian maklumat.  ·  Laporan juga dapat dibuat melalui dua cara iaitu bertulis dan juga tidak bertulis. (d) Laporan yang tepat dan sempurna perlulah mempunyai aspek-aspek seperti berikut :  ·  Melakukan penyelidikan mengenai sesuatu aktiviti terlebih dahulu. ·  Membuat rekod sesuatu peristiwa. ·  Menganalisis aktiviti tersebut. ·  Mensintesiskan sesuatu pelan tindakan. ·  Akhir sekali, menghuraikan sesuatu peristiwa, prosedur dan tindakan. (e) Beberapa persediaan perlu dilakukan untuk membuat laporan.

Rajah 1.1 (c) menunjukkan cara pelajar tingkatan 1 Merbau datang ke sekolah.

Berikut merupakan link untuk mempelajari untuk membuat graf bar : https://www.youtube.com/watch?v=VQIOewATU8Y

        (c) Carta Pai

Carta pai ini juga dikenali sebagai grafik bulatan. Grafik ini digunakan untuk menunjukkan pembahagian data-data dari keseluruhan.

Rajah 1.1 (d) menunjukkan  menunjukkan markah bagi setiap peringkat pertandingan. Berikut merupakan link untuk mempelajari untuk melakukan carta pai dengan betul : https://www.youtube.com/watch?v=V4nUBzzMJd0

                (d) Piktograf

 Piktograf ialah pembentangan visual data menggunakan ikon, gambar, simbol dan lain-lain. Dengan menggunakan saiz relektif iaitu penggunaan ikon, gambar dan simbol yang sama untuk     menunjukkan perbandingan juga dipanggil piktograf, carta bergambar dan graf bergambar.

Rajah 1.1 (e) menunjukkan bilangan murid yang terlibat dalam lawatan sambil belajar di Melaka bagi setiap tingkatan. Berikut merupakan link untuk mempelajari dengan lebih mendalam mengenai cara untuk membuat jadual : https://www.youtube.com/watch?v=Kz5Tohi3jXU Maklumat kualitatif juga dikenali sebagai maklumat deskripsi iaitu data bukan berangka yang mengandungi konsep dan pendapat serta menawarkan penjelasan dan tafsiran. Maklumat ini diperoleh melalui temu bual dengan responden atau data yang merupakan dokumen-dokumen yang dianalisis berbentuk teks, lakaran, rajah, foto termasuk transkrip daripada wawancara, temu bual, dokumen, blog dan nota untuk pemerhatian. Data kualitatif kadangkala boleh diubah menjadi nombor iaitu dengan mengira bilangan kali bagi perkara - perkara tertentu yang boleh berlaku dalam proses pemerhatian atau wawancara, atau dengan memberikan nombor atau penilaian kepada dimensi seperti kepentingan, kepuasan dan kemudahan penggunaan. Berikut merupakan langkah untuk menganalisis data untuk maklumat yang diperlukan ketika menganalisis data yang telah dikumpulkan oleh pelajar : (a) Langkah Analisis Data Kualitatif (i) Langkah Pertama l Lihat maklum balas secara lalu. l Ambil nota berdasarkan tema yang telah diberikan. l Cari item yang penting. l Pemerhatian, video dan juga audio. l Temu bual, rekod dan juga taip semula. l Boleh guna dalam bentuk jadual dan ditulis mengikut tema. (ii) Langkah Kedua l Pilih tiga hingga empat tema atau kategori yang muncul dan membina matriks. l Cuba lakukan carta bukti berkaitan dengan tema utama. l Letakkan tema atau kategori di atas dan senaraikan pelajar di bahagian tepi. l Boleh gunakan kod warna untuk membuat perbezaan mengikut kategori. (iii) Langkah Ketiga l Sekiranya mampu, bincangkan tinjauan dengan para pendidik yang lain. l Baca tinjauan iaitu soal selidik dan gariskan kata kunci yang berkaitan dengan tema atau kategori yang telah dikenal pasti. l Seterusnya, rekodkan dapatan dalam kotak yang bersesuaian di dalam carta matrriks yang telah dibina. (iv) Langkah Keempat l Tanya kepada pelajar mengenai perkara yang telah dilakukan. l Rekodkan pemerhatian pola yang muncul semasa melihat matriks. l Melakukan pola konsep. l Membina pola sikap. l Menulis dan merekod pemerhatian di bawah carta matriks seperti “ berapa orang pelajar (siapa yang bercakap banyak), dan perkataan ‘takut’ disebut beberapa kali”. (v) Langkah Kelima l Kesimpulan yang boleh dibuat. l Merekod kesimpulan sama ada di bawah matriks atau dalam kertas yang berasingan. 1.2 MENTAFSIR DAN MEMBUAT KESIMPULAN Mentafsir maklumat adalah memberikan penerangan atau mengulas mengenai sesuatu bahan. Contohnya, mentafsir teks adalah menggunakan kaedah analisis dokumen dengan mendapatkan tema-tema atau menyatakan semula apa yang dikatakan dalam bentuk naratif. Selain itu, terdapat dua cara untuk membuat tafsiran ke atas bahan atau maklumat iaitu maklumat berteks dan juga maklumat bukan teks.  Dalam bentuk teks, kita dapat mentafsir  daripada gambar, lakaran, foto, grafik dan sebagainya. Mentafsir teks adalah memberikan penerangan tentang pola/perhubungan berdasarkan maklumat yang dibaca/dikumpul atau memperihal secara bermakna maklumat yang tersurat dan mencari maksud yang tersirat. Mentafsir foto, gambar, grafik atau lakaran ialah mencatatkan ciri-ciri yang diperlukan menggunakan senarai semak yang disediakan. Bahan bukan teks ini mengandungi maklumat ringkasan atau data yang dibentangkan dalam bentuk teratur dan logik, iaitu menggunakan simbol dan nombor. Beberapa contoh bahan bukan teks yang boleh ditafsirkan dengan mencatatkan ciri-ciri yang diperlukan dengan menggunakan senarai semak yang disediakan. Rajah 1.1 (f) menunjukkan carta alir. Rajah 1.1 (g) menunjukkan lakaran. Rajah 1.1 (h) menunjukkan foto. Rajah 1.1 (i) menunjukkan gambar rajah. Seterusnya, kesimpulan merupakan satu kata putus yang diambil pada akhir sesuatu perbincangan. Kesimpulan yang dibuat ke atas data dan teks didapati bahawa kesimpulan yang dibuat ke atas data lebih mudah kerana hasil analisis data biasanya lebih tepat kerana mengikut kiraan yang telah dilakukan. kesimpulan yang dibuat ke atas maklumat dalam bentuk teks didapati lebih sukar kerana tafsiran mengikut kehendak dan keperluan pentafsir serta dipengaruhi nilai dan kefahamannya.     1.3 MENILAI MAKLUMAT Terdapat dua perkara yang penting untuk menilai maklumat iaitu menilai maklumat yang ingin digunakan sebagai rujukan dan menilai maklumat dalam penulisan. Maklumat dalam penulisan dilakukan dengan membuat pertimbangan dan memberi rasional dengan sebab-sebab yang kukuh. Kesimpulan dibuat berdsarkan hasil analisis dan tafsiran yang dibuat. Penilaian juga dilakukan keatas maklumat yang ingin dijadikan bahan rujukan berdasarkan beberapa kriteria dan standard-standard untuk menilai keberkesanan maklumat tersebut. Antaranya ialah : a)    Autoriti – kebolehpercayaan sesuatu maklumat b)    Ketepatan – maklumat yang benar memberi manfaat kepada pembaca c)    Saksama – bersifat adil dan neutral d)    Nilai semasa – maklumat terkini e)    Lengkap dan jelas – memberikan gambaran jelas dan lengkap mengenai sesuatu isu. ·  Mensintesis maklumat untuk menghasilkan bahan bertulis Proses mensintesis – peringkat menggabungkan unsur yang berlainan untuk menghasilkan satu idea baru secara menyeluruh. Sintesis juga bermaksud menggabungkan dan menggubah idea. Selain itu, mensintesis juga dapat menjadikan data dalam bentuk baru dan bersepadu. 1.4 MENSINTESIS MAKLUMAT UNTUK MENGHASILKAN BAHAN BERTULIS (a) Terdapat beberapa tujuan yang penting ketika mensintesiskan maklumat. Antara tujuan tersebut adalah : ·  untuk menjadikan data dalam bentuk baharu. ·  dapat memudahkan pemahaman individu yang menganalisis data tersebut. ·  untuk memberi maklumat yang menyeluruh mengenai maklumat yang hendak disampaikan. ·  untuk menjadikan maklumat tersebut lebih bermakna. ·  dapat membuat dan menyempurnakan laporan agar mudah difahami oleh pembaca laporan tersebut. (b) Bagaimana untuk seseorang itu mengetahui mengenai pengetahuan sintesis. ·  Rumuskan. ·  Membuat keputusan. ·  Membuat kesimpulan. ·  Bentukkan. ·  Rekakan. ·  Ciptakan. ·  Gubahkan. ·  Gabungkan. ·  Interaksikan. (c) Apa itu Laporan ?  ·  Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat iaitu pada tahun 2007, laporan ialah sesuatu maklumat yang dilaporkan mengenai sesuatu kedudukan (masalah yang dihadapi). ·  Laporan juga merupakan suatu aktiviti yang menyatakan sesuatu maklumat secara logikal dan tersusun. ·  Laporan juga merupakan suatu persembahan dan penyampaian maklumat.  ·  Laporan juga dapat dibuat melalui dua cara iaitu bertulis dan juga tidak bertulis. (d) Laporan yang tepat dan sempurna perlulah mempunyai aspek-aspek seperti berikut :  ·  Melakukan penyelidikan mengenai sesuatu aktiviti terlebih dahulu. ·  Membuat rekod sesuatu peristiwa. ·  Menganalisis aktiviti tersebut. ·  Mensintesiskan sesuatu pelan tindakan. ·  Akhir sekali, menghuraikan sesuatu peristiwa, prosedur dan tindakan. (e) Beberapa persediaan perlu dilakukan untuk membuat laporan.

Rajah 1.1 (d) menunjukkan  menunjukkan markah bagi setiap peringkat pertandingan.

Berikut merupakan link untuk mempelajari untuk melakukan carta pai dengan betul :

https://www.youtube.com/watch?v=V4nUBzzMJd0

Rajah 1.1 (e) menunjukkan bilangan murid yang terlibat dalam lawatan sambil belajar di Melaka bagi setiap tingkatan.

Berikut merupakan link untuk mempelajari dengan lebih mendalam mengenai cara untuk membuat jadual : https://www.youtube.com/watch?v=Kz5Tohi3jXU

Maklumat kualitatif juga dikenali sebagai maklumat deskripsi iaitu data bukan berangka yang mengandungi konsep dan pendapat serta menawarkan penjelasan dan tafsiran. Maklumat ini diperoleh melalui temu bual dengan responden atau data yang merupakan dokumen-dokumen yang dianalisis berbentuk teks, lakaran, rajah, foto termasuk transkrip daripada wawancara, temu bual, dokumen, blog dan nota untuk pemerhatian. Data kualitatif kadangkala boleh diubah menjadi nombor iaitu dengan mengira bilangan kali bagi perkara - perkara tertentu yang boleh berlaku dalam proses pemerhatian atau wawancara, atau dengan memberikan nombor atau penilaian kepada dimensi seperti kepentingan, kepuasan dan kemudahan penggunaan.

Berikut merupakan langkah untuk menganalisis data untuk maklumat yang diperlukan ketika menganalisis data yang telah dikumpulkan oleh pelajar :

(a) Langkah Analisis Data Kualitatif

(i) Langkah Pertama

l Lihat maklum balas secara lalu.

l Ambil nota berdasarkan tema yang telah diberikan.

l Cari item yang penting.

l Pemerhatian, video dan juga audio.

l Temu bual, rekod dan juga taip semula.

l Boleh guna dalam bentuk jadual dan ditulis mengikut tema.

(ii) Langkah Kedua

l Pilih tiga hingga empat tema atau kategori yang muncul dan membina matriks.

l Cuba lakukan carta bukti berkaitan dengan tema utama.

l Letakkan tema atau kategori di atas dan senaraikan pelajar di bahagian tepi.

l Boleh gunakan kod warna untuk membuat perbezaan mengikut kategori.

(iii) Langkah Ketiga

l Sekiranya mampu, bincangkan tinjauan dengan para pendidik yang lain.

l Baca tinjauan iaitu soal selidik dan gariskan kata kunci yang berkaitan dengan tema atau kategori yang telah dikenal pasti.

l Seterusnya, rekodkan dapatan dalam kotak yang bersesuaian di dalam carta matrriks yang telah dibina.

(iv) Langkah Keempat

l Tanya kepada pelajar mengenai perkara yang telah dilakukan.

l Rekodkan pemerhatian pola yang muncul semasa melihat matriks.

l Melakukan pola konsep.

l Membina pola sikap.

l Menulis dan merekod pemerhatian di bawah carta matriks seperti “ berapa orang pelajar (siapa yang bercakap banyak), dan perkataan ‘takut’ disebut beberapa kali”.

(v) Langkah Kelima

l Kesimpulan yang boleh dibuat.

l Merekod kesimpulan sama ada di bawah matriks atau dalam kertas yang berasingan.

1.2 MENTAFSIR DAN MEMBUAT KESIMPULAN

Mentafsir maklumat adalah memberikan penerangan atau mengulas mengenai sesuatu bahan. Contohnya, mentafsir teks adalah menggunakan kaedah analisis dokumen dengan mendapatkan tema-tema atau menyatakan semula apa yang dikatakan dalam bentuk naratif.

Selain itu, terdapat dua cara untuk membuat tafsiran ke atas bahan atau maklumat iaitu maklumat berteks dan juga maklumat bukan teks.  Dalam bentuk teks, kita dapat mentafsir  daripada gambar, lakaran, foto, grafik dan sebagainya. Mentafsir teks adalah memberikan penerangan tentang pola/perhubungan berdasarkan maklumat yang dibaca/dikumpul atau memperihal secara bermakna maklumat yang tersurat dan mencari maksud yang tersirat. Mentafsir foto, gambar, grafik atau lakaran ialah mencatatkan ciri-ciri yang diperlukan menggunakan senarai semak yang disediakan.

Bahan bukan teks ini mengandungi maklumat ringkasan atau data yang dibentangkan dalam bentuk teratur dan logik, iaitu menggunakan simbol dan nombor. Beberapa contoh bahan bukan teks yang boleh ditafsirkan dengan mencatatkan ciri-ciri yang diperlukan dengan menggunakan senarai semak yang disediakan.

Rajah 1.1 (f) menunjukkan carta alir.

Rajah 1.1 (g) menunjukkan lakaran.

Rajah 1.1 (h) menunjukkan foto.

Rajah 1.1 (i) menunjukkan gambar rajah.

Seterusnya, kesimpulan merupakan satu kata putus yang diambil pada akhir sesuatu perbincangan. Kesimpulan yang dibuat ke atas data dan teks didapati bahawa kesimpulan yang dibuat ke atas data lebih mudah kerana hasil analisis data biasanya lebih tepat kerana mengikut kiraan yang telah dilakukan. kesimpulan yang dibuat ke atas maklumat dalam bentuk teks didapati lebih sukar kerana tafsiran mengikut kehendak dan keperluan pentafsir serta dipengaruhi nilai dan kefahamannya. 

   1.3 MENILAI MAKLUMAT

Terdapat dua perkara yang penting untuk menilai maklumat iaitu menilai maklumat yang ingin digunakan sebagai rujukan dan menilai maklumat dalam penulisan. Maklumat dalam penulisan dilakukan dengan membuat pertimbangan dan memberi rasional dengan sebab-sebab yang kukuh. Kesimpulan dibuat berdsarkan hasil analisis dan tafsiran yang dibuat.

Penilaian juga dilakukan keatas maklumat yang ingin dijadikan bahan rujukan berdasarkan beberapa kriteria dan standard-standard untuk menilai keberkesanan maklumat tersebut. Antaranya ialah :

a)    Autoriti – kebolehpercayaan sesuatu maklumat

b)    Ketepatan – maklumat yang benar memberi manfaat kepada pembaca

c)    Saksama – bersifat adil dan neutral

d)    Nilai semasa – maklumat terkini

e)    Lengkap dan jelas – memberikan gambaran jelas dan lengkap mengenai sesuatu isu.

·  Mensintesis maklumat untuk menghasilkan bahan bertulis

Proses mensintesis – peringkat menggabungkan unsur yang berlainan untuk menghasilkan satu idea baru secara menyeluruh. Sintesis juga bermaksud menggabungkan dan menggubah idea. Selain itu, mensintesis juga dapat menjadikan data dalam bentuk baru dan bersepadu.

1.4 MENSINTESIS MAKLUMAT UNTUK MENGHASILKAN BAHAN BERTULIS

(a) Terdapat beberapa tujuan yang penting ketika mensintesiskan maklumat. Antara tujuan tersebut adalah :

·  untuk menjadikan data dalam bentuk baharu.

·  dapat memudahkan pemahaman individu yang menganalisis data tersebut.

·  untuk memberi maklumat yang menyeluruh mengenai maklumat yang hendak disampaikan.

·  untuk menjadikan maklumat tersebut lebih bermakna.

·  dapat membuat dan menyempurnakan laporan agar mudah difahami oleh pembaca laporan tersebut.

(b) Bagaimana untuk seseorang itu mengetahui mengenai pengetahuan sintesis.

·  Rumuskan.

·  Membuat keputusan.

·  Membuat kesimpulan.

·  Bentukkan.

·  Rekakan.

·  Ciptakan.

·  Gubahkan.

·  Gabungkan.

·  Interaksikan.

(c) Apa itu Laporan ? 

·  Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat iaitu pada tahun 2007, laporan ialah sesuatu maklumat yang dilaporkan mengenai sesuatu kedudukan (masalah yang dihadapi).

·  Laporan juga merupakan suatu aktiviti yang menyatakan sesuatu maklumat secara logikal dan tersusun.

·  Laporan juga merupakan suatu persembahan dan penyampaian maklumat. 

·  Laporan juga dapat dibuat melalui dua cara iaitu bertulis dan juga tidak bertulis.

(d) Laporan yang tepat dan sempurna perlulah mempunyai aspek-aspek seperti berikut : 

·  Melakukan penyelidikan mengenai sesuatu aktiviti terlebih dahulu.

·  Membuat rekod sesuatu peristiwa.

·  Menganalisis aktiviti tersebut.

·  Mensintesiskan sesuatu pelan tindakan.

·  Akhir sekali, menghuraikan sesuatu peristiwa, prosedur dan tindakan.

(e) Beberapa persediaan perlu dilakukan untuk membuat laporan. 

(f)  Berikut merupakan panduan untuk menulis laporan.

·  Dimulakan dengan tajuk kajian, nama pengkaji dan tarikh laporan selesai.

·  Penghargaan.

·  Abstrak.

·  Halaman kandungan.

·  Latar belakang kajian.

·  Pernyataan masalah.

·  Objektif kajian.

·  Metadologi kajian.

·  Perancangan.

·  Pelaksanaan perancangan.

·  Dapatan kajian.

·  Refleksi.

·  Kesimpulan dan cadangan.

·  Rujukan.

·  Diakhiri dengan lampiran.

1.5 PENUTUP 

    Pada akhir bab 6 ini, saya dapat mengukur sendiri tahap kemahiran saya dalam  memproses maklumat.  Dalam kemahiran menganalisis maklumat yang dikumpul ini, terdapat dua bentuk maklumat yang terdiri daripada kuantitatif dan kualitatif.  Maklumat ini boleh dianalisis melalui pelbagai kaedah contohnya untuk menganalisis maklumat berbentuk kuantitatif kita digalakkan menggunakan jadual dan graf manakala untuk menganalisis maklumat berbentuk kualitatif pula bersesuaian dengan membuat lakaran, rajah, foto dan teks. 

   Selain itu, untuk sub tajuk mentafsir dan membuat kesimpulan pula, saya telah memahami mentafsir maklumat adalah penerangan ringkas berdasarkan maklumat yang dikumpul atau dibaca manakala membuat kesimpulan adalah sesuatu gagasan yang dicapai pada penghujung perbincangan.   Seterusnya, saya juga telah mengetahui cara-cara untuk menilai maklumat yang betul berdasarkan kaedah-kaedah terperinci supaya maklumat-maklumat tersebut dapat dinilai dengan jelas dan betul.  Akhir sekali, saya telah mempelajari bagaimana mensintesis maklumat untuk menghasilkan bahan berulis yang berkualiti.  Mensintesis maklumat bukanlah perkara yang mudah kerana ia memerlukan pemikiran yang kritis aras tinggi untuk menggabungkan, mengubah, dan menyatukan idea-idea yang diperolehi secara menyeluruh.